“PAGKATAPOS NG DIVORCE, TINAWANAN AKO NG EX KO AT NG NANAY NIYA — HANGGANG SA IPINAKITA KO ANG PAPEL NA KINALIMUTAN NILANG BASAHIN.”
Ako si Angela, 30.
Anim na taon kong ibinuhos ang buong buhay ko sa lalaking akala ko’y magiging tahanan ko — si Rico.
Sa simula, masaya kami.
Pero habang lumilipas ang taon, unti-unti akong naglaho sa paningin niya.
Hindi na niya napapansin ang bagong gupit ko, ang mga niluto ko, o ang pagod sa mga mata ko.
Hanggang isang gabi, habang kumakain kami, bigla niyang sinabi:
“Angela… gusto ko na ng hiwalayan. Wala na ‘kong nararamdaman.”
Parang may pumutok sa dibdib ko.
Pero ang mas masakit?
Hindi iyon ang pinaka-walang-hiya nilang ginawa.
ANG PAGTATAWANAN NA HINDI KO MALILIMUTAN
Kinabukasan, dumating sila sa bahay — si Rico at ang nanay niya, parang mga reyna ng tagumpay.
“Angela,” sabi ni Rico, nakangisi, “nag-hire ako ng pinakamagaling na abogado. Wala ka nang laban.”
At ang nanay niya, tumawa nang malakas:
“Kawawa ka naman. Wala kang pera, wala kang anak, wala kang kwenta. Ano bang meron ka?”
Hindi ako sumagot.
Hindi ako nag-salita.
Pero sa loob ko, may nagdidilim.
Hindi dahil galit ako —
kundi dahil alam kong may hawak akong bagay na hindi nila kailanman naisip tingnan.
ANG ARAW NG HEARING
Dumating ang araw.
Si Rico naka-coat.
Ang abogado niya parang nanalo na.
Ang nanay niya halos magpalakpak.
Ako? Simpleng blouse, lumang folder.
“Angela,” sabi ni Rico nang makita ako, “siguradong tapos ka na.”
Umupo ako nang tahimik.
Tahimik, pero hindi takot.
ANG PAPEL NA NAGPAHINTO SA BUONG KWARTO
Una silang nagpresenta.
Gusto nila ang kotse.
Ang condo.
Ang kalahati ng savings.
Pati support mula sa akin — oo, mula sa akin.
Parang ako pa ang nagkasala.
Hanggang tawagin ako.
Dahan-dahan kong binuksan ang folder ko, kinuha ang isang lumang papel, at inabot sa judge.
Tahimik ang buong courtroom habang binabasa niya iyon.
Tahimik ang mga tao.
Tahimik ang kalangitan.
Maya-maya, tinaas niya ang tingin.
Diretso kay Rico.
“Mr. Santos…
alam niyo bang may valid prenup kayo bago ikasal?”
Parang may nasuntok sa hangin.
Nanlaki ang mata ni Rico.
Nabitawan ng abogado niya ang ballpen.
At ang nanay niya, halos sumigaw:
“ANONG PRENUP?!”
Tahimik akong ngumiti.
Ang nakasulat sa prenup:
✔ lahat ng naipundar ni Rico, kay Rico
✔ lahat ng naipundar ko, akin
✔ walang sharing
✔ walang hihingin sa isa’t isa
✔ walang makukuha kahit piso
Ibig sabihin—
lahat ng hinihingi nila, wala silang karapatan.
Ang nanay niya, napaupo.
“So ibig sabihin… wala siyang makukuha?!”
“Tama po,” sagot ng judge.
ANG TOTOO PALANG NAWALAN
Tumayo ako.
“Hindi ko kailangan ang pera niya.
Hindi ko gustong agawin ang hindi ko pag-aari.
Ang gusto ko lang… kapayapaan.”
Hindi makatingin si Rico.
Hindi dahil galit siya —
kundi dahil doon lang niya na-realize:
Ako ang nagmahal nang totoo.
Siya ang nag-release sa akin.
ANG HULING PAG-UUSAP
Habang palabas ako, hinabol ako ng nanay niya.
“Bakit hindi mo kinuha ang pwede mong kunin?!”
Tumingin ako sa kanya, payapa.
“Tita… hindi ko po hinangad ang yaman ninyo.
Ang gusto ko lang ay makalaya sa pamilyang hindi ako minahal.”
At iyon ang hinding-hindi nila kayang bilhin.
ARAL NG BUHAY
May mga laban na hindi sinisigawan.
May mga digmaan na hindi sinasagupa.
May mga taong hindi na dapat pinapatunayan.
Minsan, sa katahimikan mo… doon ka nila pinaka-hinding-mapatawad.
Dahil hindi mo sila binigyan ng chance manlang saktan ka ulit.
