“ANG MAGTATAHO NA PALAGING NASA LABAS NG ESKWELAHAN — PINAHIYA NG MGA ESTUDYANTE… PERO NANG MALAMAN NILA KUNG SINO TALAGA ANG ANAK NIYA, LAHAT AY NATULONG AT NAG-SISI.”
Ako si Lyra Santos, 21 anyos — anak ng magtataho.
Tuwing madaling-araw, gigising si Tatay bago pumutok ang araw.
May balde ng taho sa balikat, apoy ng pag-asa sa mata.
Bawat “Tahooooo!” niya sa kalsada ay sigaw ng pangarap para sa akin.
ANG MGA KUTYA
Sa elementarya pa lang ako, naririnig ko na ang mga sabi-sabi:
“Amoy arnibal ka na naman.”
“Yung tatay mo, takot sa sabon?”
“Kalye ang mundo niya, hindi education!”
Nakangiti akong kunwari — pero bawat salita ay parang sago na bumara sa lalamunan ko.
Sa likod ng pader ng eskwela, hinahatiran ako ni Tatay ng taho para mayroon akong almusal.
Isang beses, may tumawa:
“Uy! Sponsored by Taho King!”
Hiyang-hiya ako.
Umuwi akong umiiyak, sinabing:
“Tay, pwede bang huwag ka na magpunta sa school?”
Tahimik lang siya.
Pero narinig kong inipon niya ang boses na may halong sakit:
“Anak, trabaho ko ang magtinda. Pero ikaw ang puhunan ko sa kinabukasan.”
ANG SIKRETONG HINDI KO INASAHAN
Mahirap kami, oo.
Pero minsan nagtataka ako…
Bakit kapag hospital na ang usapan, ang dami niyang alam?
Bakit ang galing niyang magpaliwanag sa mga sugat ko dati?
At bakit may lumang diploma sa lalagyan namin na nakalagay:
“José Manuel Santos, RN”
Oo.
Nurse dati si Tatay.
Pero nagkasakit si Nanay, naubos ang ipon — kinailangan niyang iwan ang propesyon para kumayod agad.
Ang taho ang pumalit sa puting uniporme.
ANG ARAW NG PAGBANGON
Lumipas ang taon — ako’y nag-aral nang buong lakas.
Puyat. Tipid. Dasal.
At dumating ang araw na pinakahihintay: GRADUATION.
Hinanap ko si Tatay sa crowd.
Nakita ko siya —
naka-uniporme ng magtataho…
may arnibal sa laylayan, at tsinelas na manipis…
at nakangiting parang bitbit ang buong langit.
May mga estudyante pang pabulong:
“Sigurado akong yayakap siya ng taho mamaya.”
“Sana nagbihis man lang!”
Tinamaan ako ng hiya…
Ngunit mas malakas ang pagmamahal.
ANG PIGIL NA HANGIN SA GYM
Isa-isang tinawag ang mga pangalan.
Pagdating sa dulo:
“And this year’s Summa Cum Laude… Lyra Santos!”
Sigawan. Palakpakan. Flash ng camera.
Tatay tumayo, mas mabilis pa sa tinda niyang sago.
Halatang nanginginig —
Hindi dahil sa pagod, kundi sa tagumpay.
Pero hindi ako dumiretso sa stage.
Lumipad ako pabalik sa kanya.
Hinawakan ko ang kamay niyang mainit sa pagod,
may amoy arnibal ng pagsasakripisyo.
Dinala ko siya sa gitna ng entablado.
Tumahimik ang buong gymnasium.
Parang lahat nakalimot huminga.
ANG TALUMPATING NAGBAGO NG PANINGIN
“Gusto ko pong ipapakilala,”
sabi ko sa mikropono,
“Ito ang Tatay ko — hindi Magtataho Lang,
kundi Hero Ko.”
“Bakit?
Dahil isinuko niya ang propesyon niya para sa buhay ko.
Pinagpalit niya ang stetoskop sa balde…
ang ospital sa kalsada…
ang pangarap niya para sa pangarap ko.”
Inalis ko ang medalya sa leeg ko —
isinabit ko sa kanya.
“Kung may espesyal sa araw na ‘to,
iyon ay ang Tatay na nagbuhat ng mundo ko tuwing madaling araw.”
ANG GYM NA NAGMISTULANG SAGO SA LUHA
Bumuhos ang palakpakan.
May mga estudyanteng lumapit — nagmano kay Tatay.
Yung mga tumawa noon? Tahimik. Pula ang mata.
Lumapit isang propesor:
“Sir… kung gusto niyo, tutulungan namin kayong makabalik sa ospital.”
Pero ngumiti si Tatay:
“Ngayon pa lang po…
nakabalik na ako sa buhay na gusto ko — kasama ang anak kong nagtagumpay.”
Niyakap ko siya.
Mainit. Totoo.
Lasang arnibal ang luha.
EPILOGO
Ngayon, ako si Nurse Lyra Santos,
nagtatrabaho sa unang ospital na pinangarap ko.
At tuwing may magtatahong dadaan sa labas…
lalabas ako — ngingiti — at bibilhin ang best seller nila.
Dahil alam ko:
Bawat kutsarang sago ay may nakatagong pangarap.
ARAL NG KUWENTO
✅ Hindi trabaho ang basehan ng dangal
✅ Hindi kahirapan ang sukat ng kinabukasan
✅ May propesyon ang bawat sakripisyong ginagawa ng magulang
TANONG PARA SA MAMBABASA
➡️ Sino ang taong nagpasan ng pangarap mo kahit mabigat?
➡️ Nasabi mo na ba sa kanila: “Salamat, Tay / Nay”?
