Tirik na tirik ang araw, pero hindi ito alintana ni Jayden. Ito ang araw ng kanyang pagtatapos bilang Summa Cum Laude sa isang prestihiyosong unibersidad. Sa tabi niya, bitbit ang isang lumang bayong at abaniko, nakatayo ang kanyang mga magulang—sina Mang Karyo at Aling Ising.

Galing pa sila sa probinsya. Halata sa kulubot nilang mga kamay ang hirap ng buhay sa pagsasaka. Suot ni Mang Karyo ang kanyang paboritong kupas na polo, at si Aling Ising naman ay naka-bestida na halatang luma na. Ang kapansin-pansin sa lahat—pareho silang naka-tsinelas lang na goma.

 

“Nay, Tay, tara na po sa loob,” yaya ni Jayden, punong-puno ng pagmamalaki.

Ngunit pagdating nila sa gate ng auditorium, hinarang sila ng isang mataray na coordinator, si Mrs. Villaflor. Tiningnan sila nito mula ulo hanggang paa na may halong pandidiri.

 

“Excuse me,” mataray na sabi ni Mrs. Villaflor.

“Bawal pumasok ang naka-tsinelas. Formal event ito. This represents the image of our institution. Doon kayo sa labas.”

“Ma’am,” pakiusap ni Jayden, “Magulang ko po sila. Galing pa po sila sa malayo.”

“Rules are rules, Mr. Santos,” giit ng coordinator habang pinapaypayan ang sarili. “Hindi natin pwedeng hayaan na magmukhang palengke ang graduation ceremony. Nakakahiya sa mga sponsors at donors na darating.”

Namula ang mukha ni Jayden sa galit at hiyang naramdaman para sa magulang. Akmang sasagot siya nang hawakan ni Mang Karyo ang kanyang braso.

“Ayos lang, anak,” bulong ng ama, bagama’t may lungkot sa mga mata. “Dito na lang kami sa labas ng gate. Ang mahalaga, makikita ka naming umakyat sa stage. Huwag mo na kaming intindihin.”

Pumiyok ang boses ni Jayden. “Pero Tay…”

“Sige na, pumasok ka na. Hinihintay ka na nila,” tulak ni Aling Ising, pinipilit ngumiti kahit nangingilid ang luha.

Mabigat ang loob na pumasok si Jayden. Habang naglalakad siya sa aisle, nakikita niya ang ibang mga magulang na naka-barong at gown, nagtatawanan.

Ang mga magulang niya, nandoon sa labas, nakasilip sa rehas na parang mga estranghero sa sarili niyang tagumpay.

Nagsimula ang seremonya. Bawat palakpak ay parang insulto sa pandinig ni Jayden. Hanggang sa dumating ang parteng pinakahihintay ng lahat—ang pagpapakilala sa “Mystery Donor” na nagpondo sa bagong 10-storey Science and Technology Building ng paaralan.

Umakyat sa stage ang Dean, puno ng sigla. “Ladies and gentlemen, we are honored to have with us today the generous couple who donated 50 million pesos for our new facilities. They specifically requested anonymity until today. Please welcome, Mr. Macario and Mrs. Narcisa Santos!”

Nagpalakpakan ang lahat. Lumingon-lingon si Mrs. Villaflor, hinahanap ang mga VIP na naka-coat at tie. Inaasahan niyang may bababa mula sa luxury car.

 

Pero walang umaakyat.

“Mr. and Mrs. Santos?” tawag muli ng Dean.

Tumayo si Jayden sa kanyang upuan, kinuha ang mikropono sa podium, at itinuro ang gate sa likuran.

“Nandoon po sila sa labas,” basag na boses ni Jayden. “Hindi po sila pinapasok ng coordinator dahil naka-tsinelas lang sila.”

Nanahimik ang buong auditorium. Parang binuhusan ng malamig na tubig ang lahat. Lahat ng mata ay napadako sa gate kung saan nakatayo ang matandang mag-asawa, hawak ang rehas, nakangiti nang mapakumbaba.

Namutla si Mrs. Villaflor. Halos himatayin siya sa kinatatayuan niya.

Mabilis na bumaba ang Dean at ang School President mula sa stage. Sila mismo ang tumakbo papunta sa gate. Binuksan nila ito nang maluwag at yumuko sa harap ni Mang Karyo at Aling Ising.

“Pasensya na po! Hindi po namin alam,” nanginginig na sabi ng Presidente.

“Wala ho ‘yun,” simpleng sagot ni Mang Karyo. “Sanay naman po kami sa putik at alikabok. Ang mahalaga, nakapagtapos ang anak namin.”

Inalalayan sila ng mga opisyal papasok. Habang naglalakad sina Mang Karyo at Aling Ising sa red carpet—suot ang kanilang tsinelas na goma—tumayo ang lahat ng estudyante at magulang.

Isa-isang nagpalakpakan.

Mula sa mahina, palakas nang palakas, hanggang sa naging masigabong standing ovation. Hindi dahil sa pera nila, kundi dahil sa dangal na ipinakita nila sa kabila ng panghuhusga.

Pag-akyat sa stage, niyakap ni Jayden ang mga magulang. Umiiyak ang binata, hindi dahil sa medalya, kundi sa pagmamahal.

Hinarap ni Mang Karyo ang mic. “Ang tunay na yaman ay wala sa suot na sapatos. Nasa semento ‘yan ng pundasyon na itinayo namin para sa inyo. Huwag kayong titingin sa paa ng tao, tumingin kayo sa mga kamay na nagpagod para marating niyo ang pangarap niyo.”

Sa isang sulok, nakayuko si Mrs. Villaflor, hiyang-hiya habang pinapanood ang mag-asawang naka-tsinelas na mas matangkad pa ang dignidad kaysa sa sinuman sa loob ng bulwagang iyon.