“DAHIL BIYUDA AKO, MINALIT NILA AKO SA ARAW NG AKING KASAL — PERO HINDI NILA ALAM KUNG SINO TALAGA AKO.”
Ako si Elena, 34 taong gulang.
Isang biyuda.
Isang babaeng maraming beses nang nabasag pero natutong buuin muli ang sarili.
Pitong taon na ang nakalipas nang mamatay ang una kong asawa.
Hindi siya mayaman.
Hindi siya sikat.
Pero minahal niya ako ng totoo.
Nang mawala siya, parang nawala rin ang kulay ng mundo ko.
Sa probinsya kung saan ako lumaki, ang mga babaeng gaya ko ay parang nabansagan na:
“Sirang babae.”
“May malas.”
“Hindi na dapat magmahal ulit.”
Pero hindi nila alam…
na kahit basag ang puso ko, buo pa rin ang kaluluwa ko.
ANG BAGONG PAG-IBIG NA HINDI NILA INASAHAN
Pagkalipas ng limang taon, dumating sa buhay ko si Gabriel.
Isang architect.
Isang lalaki na hindi nila inaasahan na mamahalin ang isang tulad ko.
Tahimik.
Respeto.
Hindi niya ako tinanong tungkol sa kahapon —
pinili niya akong mahalin sa kung sino ako ngayon.
Nang mag-propose siya…
umiyak ako hindi dahil sa takot,
kundi dahil sa himala.
ANG ARAW NG KASAL NA NAGING HUKOM NG BUHAY KO
Sa araw ng kasal namin, simple lang ang gusto ko:
Isang puting damit.
Isang tahimik na araw.
Isang bagong simula.
Pero hindi ganoon ang nangyari.
Sa loob ng simbahan… narinig ko ang mga bulong.
“Biyuda ‘yan di ba?”
“Pangalawang try?”
“Parang malas yata…”
“Kawawa si Gabriel…”
Ang ilan sa pamilya ng groom?
Hindi man lang tumingin sa akin.
Ang isa sa mga tita niya, bumulong ng sadyang marinig ko:
“Akala ko dalagang mababait ang mapapangasawa niya… biyuda pala.”
Parang may kutsilyong bumabaon sa dibdib ko.
Nang maglakad ako sa aisle, dala-dala ko hindi lang ang bulaklak…
dala ko ang bigat ng tingin ng buong mundo.
ISANG SANDALI NA NAGPAHINTO SA ORGANO
Bago ako makarating sa altar,
may babaeng malakas ang boses na nagsalita sa likod:
“Teka muna! Sigurado ba kayo? Hindi ba dapat alam niyo na dati na siyang may asawa?!”
Tahimik ang simbahan.
Parang huminto ang mundo.
Ngumiti lang ako.
Hindi ngiti ng kahihiyan.
Ngiti ng babaeng napagod nang matakot.
ANG PAGTATAYO KO SA HARAP NG LAHAT
Huminga ako nang malalim.
Tumingin ako sa lahat ng tao.
At sinabi ko:
“OO.”
“Biyuda ako.”
“Mahal ko ang unang asawa ko.”
“At mahal ko rin ang lalaking pakakasalan ko ngayon.”
Hindi ko sila tinignan na parang humihingi ng paumanhin.
Tinignan ko sila bilang taong hindi na kailangang ipagtanggol ang sarili niya.
“Hindi ako marumi.
Hindi ako sira.
At hindi ako kahihiyan.”
Tumulo ang luha ko, ngunit hindi ako gumuho.
ANG LALAKING HINDI UMATRAS
Lumapit si Gabriel.
Hinawakan niya ang kamay ko sa harap ng lahat.
At sinabi niya ng malinaw:
“Siya ang pinili ko hindi dahil wala siyang nakaraan.
Pinili ko siya dahil sa kabila ng sakit ng kahapon…
marunong pa rin siyang magmahal.”
Tahimik ang buong simbahan.
Ang mga tumawa?
Napayuko.
Ang mga nangmata?
Namutla.
ANG KASAL NA NAGING PATUNAY
Ikinasal kami.
Hindi perpekto.
Hindi fairy tale.
Pero totoo.
Habang naglalakad kami palabas ng simbahan,
wala na akong narinig na bulong —
kundi palakpakan.
ANG ARAL NG BUHAY
Hindi ka marumi dahil nagmahal ka noon.
Hindi ka mahina dahil nasaktan ka.
At hindi ka “second choice” dahil nasugatan ka ng buhay.
Minsan,
ang mga biyuda
ang pinaka-matatapang na babae sa mundo.
At hindi lahat ng ikalawang pag-ibig ay mahina —
minsan, ito ang pinaka-totoo.
