ANG KASAL NA HINDI KO PINILI — PERO ANG KATOTOHANANG NADISKUBRE KO SA GABING IYON AY BINAGO ANG BUHAY KO MAGPAKAILANMAN
Lumaki akong mahirap. Hindi lang basta mahirap — kundi iyong tipong isang beses lang kumakain sa isang araw, kung minsan wala pa.
Ako si Elena, anak ng mag-asawang taga-kalsada sa Leyte.
Lumipas ang mga taon, hindi ko naranasan ang maganda o marangal na buhay. Ang tanging meron kami ay pag-asa, na unti-unting namatay habang lumalaki ako.
Noong ako’y labingwalo, isang gabi habang nagluluto kami ng kanin na halos tubig na lamang, narinig ko ang pabulong na usapan nina Mama at Papa.
“Wala na tayong makain.”
“Hindi na tayo tatagal ngayong buwan.”
“May nagtanong tungkol kay Elena… may mayamang lalaki. Papakasalan daw niya… Bibigyan tayo ng pera.”
Nanlamig ang buo kong katawan.
Ako? Ibebenta?
Pero wala akong boses.
Wala akong kapangyarihan.
At higit sa lahat — wala akong pagpipilian.
Kinabukasan, isinama na nila ako sa Maynila.
Doon ko unang nakita si Don Alejandro — limampung taong gulang, seryoso, at kilalang negosyante.
Hindi siya ngumiti nang ipinakilala ako. Para bang isang produkto lang ang binili niya, hindi tao.
“Maganda ang anak ninyo. Maaalagaang mabuti,” malamig niyang sabi.
At doon ko naunawaan — hindi ako bride. Isa akong transaksyon.
ANG GABI BAGO ANG KASAL
Ilang linggo akong nanirahan sa mansyon niya.
Tahimik si Don Alejandro.
Hindi siya marahas.
Hindi siya sweet.
Wala siyang kahit anong galaw na masama,
pero may lungkot sa mata niya na hindi ko maipaliwanag.
Tuwing titingin siya sa akin, pakiramdam ko hindi ako ang nakikita niya…
kundi alaala ng isang nakaraan na hindi niya matakasan.
Gabi-gabi, umiiyak ako sa guest room.
Hindi ko alam paano naging ganito ang kapalaran ko.
Hanggang natuto akong manahimik, magtiis, mabuhay na lang.
Dumating ang araw ng kasal.
ANG GABI NG WEDDING NIGHT NA NAGPASABOG NG LAHAT
Maganda ang simbahan.
Mamahalin ang gown — hindi ko pinili.
Mahal ang bulaklak — hindi ko hiningi.
Pero ang pinakamalakas ay ang bulungan:
“Ang bata naman niya…”
“Grabe yaman ni Don Alejandro…”
“Parang anak niya…”
Pagdating ng gabi, sa kwartong puno ng bulaklak at chandeliers,
nakaupo si Don Alejandro sa tabi ng bintana. Tahimik.
Nakatalikod sa akin.
Hanggang bigla siyang nagsalita:
“Elena… hindi kita binili.”
Napalingon ako.
“Hindi kita binili. Iniligtas kita.”
Tumayo siya at lumapit sa akin —
at sa unang pagkakataon, nakita kong lumuluha ang isang lalaking sanay sanang lahat ay kontrolado.
“May anak akong babae… Elena rin ang pangalan. Labingwalo rin siya.
Namatay siya dahil sa pang-aabuso ng mga taong pinagkatiwalaan ko.
Hindi ko siya nailigtas.”
Parang may humigop ng hangin sa dibdib ko.
“Nang makita kita… para kang larawan niya.
At sinabi ko sa sarili ko, ‘Kung hindi ko naligtas ang anak ko… ililigtas ko ang batang ito.’”
Tumigil ang mundo ko.
“Bakit mo hindi sinabi?” nanginginig kong tanong.
“Dahil hihindian mo ako.
At kung pumayag ka man, iisipin mong awa lang ang lahat.”
Lumuhod siya sa harap ko —
oo, lumuhod ang isang mayamang lalaki.
“Elena… hindi kita aasawahin.
Hindi kita gagalawin.
Hindi kita gagamitin.”
At inilabas niya ang papeles.
“Pwede na nating ipawalang-bisa ang kasal bukas.
Pag-aaral mo, tirahan mo, kinabukasan mo — akin nang sasagutin.
Ikaw ang may hawak ng buhay mo. Hindi ako.”
Napaluhod ako.
Humagulgol ako.
Hindi dahil sa sakit —
kundi dahil may taong nagpakita ng kabutihan na hindi ko kailanman nakita noon.
ANG BAGONG BUHAY KO
Pinawalang-bisa namin ang kasal.
Nag-aral ako.
Binigyan niya ako ng buhay at dignidad —
walang hinihinging kapalit.
Tuwing gabi tinatanong niya ako:
“Masaya ka ba, anak?”
Hanggang isang araw, isang tawag ang dumating.
Inatake siya ng stroke.
Sa tabi ng kama niya, may iniwang sulat:
“Elena, salamat dahil binigyan mo ako ng pagkakataong itama ang huling bahagi ng buhay ko.
Hindi kita iniligtas… ikaw ang nagligtas sa akin.”
Niyakap ko ang sulat niya na parang yakap niya.
ARAL NG KWENTO
Sa likod ng pinakamadilim na sandali,
may mga taong gugulatin ka —
hindi dahil masama sila,
kundi dahil mas mabuti pa sila kaysa sa mundong sanay ka nakikita.
At minsan, ang akala mong bangungot…
iyon pala ang daan papunta sa pinakamalinis na uri ng pagmamahal.
