Isang maaliwalas na umaga sa gitna ng lungsod, pumasok si Aling Consuelo sa grand entrance ng isang kilala at mamahaling ospital. Sa edad na pitumpu, bakas na sa kanyang mukha ang hirap ng buhay, ngunit nagniningning ang kanyang mga mata sa kasabikan. Simple lang ang kanyang suot—isang kupas na floral duster na tila ilang taon na niyang ginagamit, at isang pares ng tsinelas na medyo pudpod na ang takong. Bitbit niya ang isang lumang bayong na gawa sa sako, na puno ng mga sariwang mangga at suman na siya mismo ang nagluto. Galing pa siya sa probinsya at bumiyahe ng limang oras para lang makita ang kanyang anak na matagal na niyang hindi nakakasama. Pagpasok pa lang niya sa umiikot na pinto ng ospital, agad na napatingin sa kanya ang mga tao. Ang iba ay napangiwi, ang iba ay nagtakip ng ilong, tila ba isang masangsang na amoy ang dala ng matanda sa lugar na punong-puno ng mga taong naka-amerikana at amoy mamahaling pabango.

Lumapit si Aling Consuelo sa reception desk. “Ineng, magandang umaga. Pwede ba akong magtanong kung nasaan ang opisina ni Anthony? Yung anak ko?” tanong niya nang may ngiti. Tiningnan siya ng receptionist mula ulo hanggang paa na may halong pagkadismaya. “Manang, maraming Anthony dito. At saka, bawal po ang magbenta ng kakanin dito. Doon po kayo sa labas. Exclusive hospital po ito, hindi palengke.” Nawala ang ngiti ni Aling Consuelo. “Hindi ineng, hindi ako magtitinda. Anak ko ang sadya ko. Anthony Gomez ang pangalan niya.” Hindi siya pinansin ng receptionist at nagpatuloy ito sa pakikipag-usap sa telepono. Dahil sa pagod at gutom, nagpasya si Aling Consuelo na umupo muna sa isang bakanteng sofa sa lobby para magpahinga saglit habang hinihintay na may makapansin sa kanya.

Sa di kalayuan, naglalakad si Dr. Enrico, ang chief of surgery ng ospital. Kilala si Dr. Enrico sa pagiging magaling na doktor, ngunit kilala rin siya sa pagiging matapobre, arogante, at mainitin ang ulo. Siya ang tipo ng tao na sumusukat sa respeto base sa laman ng wallet at ganda ng damit ng kaharap. Habang naglalakad siya kasama ang ilang interns na tila mga buntot na nakasunod sa kanya, napansin niya si Aling Consuelo na nakaupo sa mamahaling leather sofa. Para kay Dr. Enrico, ang presensya ng matanda ay isang dungis sa “perfect image” ng kanyang ospital. Agad na nagdilim ang kanyang paningin. Mabilis siyang lumapit sa matanda, ang tunog ng kanyang makintab na sapatos ay umalingawngaw sa buong lobby.

“Hoy! Ale!” sigaw ni Dr. Enrico, sapat para makuha ang atensyon ng lahat. Nagulat si Aling Consuelo at napatayo. “Po? Ako po ba?” mahina niyang tanong. “Oo, ikaw! Sino ang nagpapahintulot sa’yo na pumasok dito? Hindi mo ba alam na para lang ito sa mga paying patients at VIP? Tingnan mo nga ang itsura mo, ang dumi-dumi mo! Amoy lupa ka na! Dumidikit ang dumi ng damit mo sa sofa namin!” Napahiya si Aling Consuelo. Nagsimulang magbulungan ang mga tao. Nanginginig ang kanyang mga tuhod. “Doktor, pasensya na po. Nagpapahinga lang ako saglit. Hinihintay ko lang ang anak ko,” paliwanag niya.

Lalong nagalit si Dr. Enrico. “Anak? Siguro janitor o dyanitor ang anak mo dito! Huwag mo kaming niloloko. Alam ko ang mga istilo niyo, magpapanggap na may hinihintay tapos mamamalimos sa mga pasyente ko! Guard! Guard! Bakit niyo pinapasok ang pulubing ito?” Walang guard na lumapit agad dahil nasa labas sila nag-iikot. Sa tindi ng inis ni Dr. Enrico at sa kagustuhan niyang magpasikat sa mga interns niya na siya ang batas sa ospital, ginawa niya ang isang bagay na hindi inaasahan ng marami. Hinablot niya ang bayong ni Aling Consuelo at itinapon ito sa sahig. Nagkalat ang mga suman at mangga. At hindi pa siya nakuntento, nang akmang yuyuko si Aling Consuelo para pulutin ang mga ito, tinadyakan ni Dr. Enrico ang kamay ng matanda at ang kanyang mga gamit. “Ilabas mo ang basura mo dito! Layas!”

Napahiyaw si Aling Consuelo sa sakit at napaupo sa sahig. “Aray ko po! Jusko, ang mga pasalubong ko sa anak ko,” iyak ng matanda habang pilit na pinupulot ang nayuping mga suman. Ang ibang mga tao sa lobby ay napatakip ng bibig. May ilan na gustong tumulong pero takot silang banggain si Dr. Enrico. “Ano? Hindi ka pa aalis?” akmang sisipain ulit ni Dr. Enrico ang matanda nang biglang bumukas ang main glass door ng ospital. Pumasok ang isang grupo ng mga kalalakihan na naka-itim na suit, at sa gitna nila ay ang isang lalaking nasa edad kwarenta, matangkad, gwapo, at mukhang mayaman. Ito ay si Sir Anthony Gomez, ang may-ari ng pinakamalaking pharmaceutical company sa Asya at ang may-ari ng ospital na iyon.

Bumisita si Anthony para sa isang surprise inspection. Agad na nagbago ang anyo ni Dr. Enrico. Mula sa pagiging demonyo, bigla siyang naging maamong tupa. Inayos niya ang kanyang coat at sinalubong ang Boss. “Sir Anthony! Welcome po! Good morning! Pasensya na po kayo sa gulo, mayroon lang pong makulit na pulubi na nagpupumilit pumasok. Inaalis na po namin para hindi madumihan ang ospital niyo. Alam niyo na, we have to maintain our standards,” pagsisinungaling ni Dr. Enrico habang nakaharang sa pwesto ni Aling Consuelo para hindi ito makita ng may-ari. Nakangiti pa siya, umaasang mapupuri siya sa pagiging “strikto” sa seguridad.

Pero sadyang matalas ang mata ni Anthony. At higit sa lahat, kilala ng puso niya ang isang bagay na pamilyar. Narinig niya ang hikbi. Nakita niya ang isang pamilyar na bayong na nasa sahig—ang parehong bayong na laging bitbit ng nanay niya tuwing umauwi siya sa probinsya. At nang silipin niya kung sino ang nasa likod ni Dr. Enrico, parang tumigil ang mundo ng bilyonaryo. Nakita niya ang kanyang ina, nakalupasay sa sahig, umiiyak, at pinupulot ang mga kakanin na paborito niya.

“Inay?!” bulalas ni Anthony. Ang boses na puno ng awtoridad kanina ay napalitan ng boses ng isang anak na nag-aalala. Tinabig niya si Dr. Enrico nang malakas, dahilan para mapatumba ang doktor. Tumakbo si Anthony palapit sa matanda, lumuhod sa makintab na sahig nang walang pag-aalinlangan, at niyakap nang mahigpit ang kanyang ina. “Inay! Diyos ko! Anong nangyari? Bakit kayo nasa sahig?” Tanong ni Anthony habang tumutulo ang luha.

Sa sandaling iyon, tumahimik ang buong lobby. Ang mga nurse, pasyente, at lalo na si Dr. Enrico ay napanganga. Ang “pulubi” na tinadyakan at inalipusta ng doktor ay ang INA ng pinakamakapangyarihang tao sa building na iyon. “Anak… Anthony…” garalgal na sagot ni Aling Consuelo. “Gusto lang sana kitang sorpresahin. Dinalhan kita ng paborito mong suman at mangga. Kaso… kaso nagalit ang doktor na ‘yan. Ang dumi ko daw. Tinapon niya ang gamit ko. Tinadyakan niya ako.”

Dahan-dahang tumayo si Anthony. Inalalayan niya ang kanyang ina at pinaupo sa sofa. Pagkatapos ay humarap siya kay Dr. Enrico. Ang mukha ni Anthony ay hindi maipinta sa galit. Ang mga ugat sa kanyang leeg ay lumalabas. “Dr. Enrico,” tawag ni Anthony sa malamig at nakakatakot na boses. “Sir… Sir Anthony… let me explain… hindi ko po alam… akala ko po kasi…” nauutal na sagot ng doktor, na ngayon ay namumutla at nanginginig na ang tuhod. Parang gusto na niyang lamunin ng lupa.

“Hindi mo alam?” sigaw ni Anthony na umalingawngaw sa buong ospital. “Kailangan mo bang malaman kung sino siya para tratuhin mo siya bilang tao?! Nakita ko ang ginawa mo! Nakita ko kung paano mo tadyakan ang ina ko na parang hayop! Ang babaeng ito…” turo ni Anthony kay Aling Consuelo, “…ang babaeng tinawag mong madumi at amoy lupa, siya ang nagpalaki sa akin! Siya ang nagtanim ng palay at gulay sa init ng araw para makapag-aral ako! Ang mga kamay na tinapakan mo ay ang mga kamay na nag-aruga sa akin! Kung wala ang babaeng ‘yan, wala ang ospital na ito! Wala ako sa harap mo!”

Lumapit si Anthony kay Dr. Enrico nang sobrang lapit. “Ipinagkatiwala ko ang ospital na ito sa’yo dahil akala ko magaling ka. Pero aanhin ko ang galing mo kung bulok naman ang ugali mo? Ang doktor ay dapat nagliligtas at nag-aaruga, hindi nananakit ng matanda!” Humarap si Anthony sa kanyang head of security. “Tanggalan niyo ng access ang taong ito ngayon din. You are fired, Dr. Enrico. At sisiguraduhin kong matatanggalan ka ng lisensya. Sasampahan kita ng kaso ng physical abuse at grave misconduct. Hindi ka na makakapanggamot kahit saang ospital sa bansang ito!”

“Sir, maawa po kayo! Pinaghirapan ko ang lisensya ko! May pamilya din po ako!” pagmamakaawa ni Dr. Enrico habang lumuluhod at pilit na hinahawakan ang paa ni Anthony. Pero hindi siya pinakinggan. “Sana inisip mo ang pamilya mo bago mo inapi ang pamilya ng iba,” sagot ni Anthony. Kinadkad ng mga security guard si Dr. Enrico palabas ng ospital, sa harap ng lahat ng pasyente at staff na ngayon ay tahimik na nagpapalakpakan sa loob-loob nila. Ang hiya na ibinigay niya kay Aling Consuelo ay bumalik sa kanya ng libong beses.

Bumaling si Anthony sa kanyang ina. Kinuha niya ang isang nayuping suman mula sa bayong. Binuksan niya ito at kinain sa harap ng lahat. “Napaka-sarap pa rin, Inay. Walang pinagbago. Ito ang pinakamasarap na pagkain sa mundo,” sabi ni Anthony habang umiiyak at nakangiti. Niyakap niya ulit ang ina. “Patawarin niyo ako, Nay, kung nasaktan kayo dito. Simula ngayon, hinding-hindi na kayo maaapi kahit sino.”

Mula noon, nagkaroon ng malaking pagbabago sa ospital. Naglagay si Anthony ng bagong polisiya: “Compassion First.” Bawal ang manghusga base sa itsura. Ang lahat ng pasyente, mayaman man o mahirap, naka-jas man o naka-duster, ay dapat tratuhin nang may pantay na respeto at dignidad. Si Aling Consuelo naman ay laging bumibisita sa ospital, hindi na bilang isang “pulubi,” kundi bilang ang pinakamamahal na ina ng may-ari, na laging may dalang ngiti at kakanin para sa mga mababait na staff.

Ang kwentong ito ay paalala sa ating lahat. Huwag tayong maging matapobre. Ang gulong ng palad ay umiikot. Ang taong tinatapakan mo ngayon, baka siya pa ang titingalain mo bukas. Higit sa lahat, respetuhin natin ang mga nakatatanda. Sila ang ugat ng ating pagkatao. Ang tunay na edukasyon ay hindi nakikita sa dami ng diploma sa dingding, kundi sa kung paano mo tratuhin ang mga taong walang maibibigay sa’yo.

Kayo mga ka-Sawi, naranasan niyo na bang mahusgahan dahil sa inyong pananamit? Ano ang gagawin niyo kung kayo ang nasa posisyon ni Sir Anthony? Tama ba ang parusang ibinigay niya sa doktor? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para magsilbing aral sa iba!