Ako si Jomar, 23 taong gulang, bagong graduate sa kursong Engineering.
Ngayong araw, suot ko ang toga at bitbit ko ang medalya ng aking buhay—
hindi dahil ako ang pinakamatalino…
kung hindi dahil may isang tao na nagdala sa akin sa bawat hakbang—ang nanay ko, si Maribel.
HINDI LAHAT NG YUMUYUKO AY SUMUSUKO
Si Mama, isang polio survivor mula pagkabata.
Hindi na siya makalakad nang maayos, nakaupo sa lumang wheelchair araw-araw.
Pero kahit may kapansanan, hindi siya naging kulang bilang ina.
Bata pa ako, lagi niyang sinasabi:
“Anak, kahit hindi ako makatayo,
papalakarin kita sa pangarap mo.”
At ginawa niya iyon—hindi sa salita lang, kundi sa pawis at sakripisyo.
KAHIT LUMUHOD SA SEMENTO NG PALENGKE
Habang ang ibang nanay ay nasa opisina,
Si Mama… nasa palengke tuwing hatinggabi,
nakaluhod sa karton, nagbabalot ng isda at gulay para ibenta kinabukasan.
Kahit masakit ang likod, nanginginig ang mga kamay,
walang araw na tumigil siya—
dahil para sa kanya, hindi ako dapat huminto sa pag-aaral.
Isang gabing nakita ko siya nanginginig sa ulan habang nagluluto ng tuyo:
“Ma… pahinga ka naman…”
Ngumiti lang siya, pinitik ang pawis sa noo:
“Paano ka makakatapos kung titigil ako?”
At doon ko naintindihan—
ang mga tinapay na kinakain ko,
ang libro na binasa ko,
ang uniforme na suot ko—
lahat iyon… galing sa mga kamay niyang pagod pero masipag.
PAGKAIN NA MULI ANG LUHA SA BALANG ARAW
May isang araw sa eskwela, nahihiya ako.
Hindi ko pinapasok si Mama sa open house dahil may kaklase akong pinagtatawanan siya.
“Bakit dinala mo nanay mo? Nakakahiya!”
Pinigil ko lang ang sarili ko.
Hindi ko siya ipinakilala.
At nang umuwi kami,
si Mama tahimik lang.
Pero sa sulok ng mata niya… may luha.
Napakasakit isipin—
na ang taong naghihinguto para sa akin araw-araw…
ako mismo ang tumalikod minsan.
PAGBILANG SA MGA BINUBUO NG MGA ARAW
Lumipas ang labing-apat na taon.
Nagtapos ako.
At habang tinatawag ang pangalan ko:
“Top 1—Jomar Dizon, Cum Laude!“
Nakita ko si Mama sa sulok ng auditorium.
Naka-wheelchair siya.
May damit na pagod at sapatos na pudpod.
Lumapit ako sa stage kya.
Kinuha ko kamay niya.
Hinala ko siya sa harap ng lahat.
“Ma… puwede ka bang umakyat dito?
Hindi ako ang tatanggap ng medalya, ikaw.”
Nagtinginan ang lahat.
Nagpalakpakan.
May mga nagpunas ng luha.
Kahit nanginginig siya, inangat ko siyang paakyat sa entablado.
At doon ko siya niyakap nang buong lakas.
“Hindi po ako ang tunay na gradweyt dito. Si Mama Maribel po—ang unang babaeng nagturo sa akin kung paano manalo kahit laging talo ang katawan.”
ARAL NG KWENTO
Hindi sukatan ng talino o kagalingan ang pagtatapos—
kundi sukatan ng “pagmamahal na lumakad para sa’yo kahit naka-upo.”
Kung may nanay kang pinaslang ng kahirapan pero bumangon dahil sa’yo,
Batiin mo siya hindi lang sa diploma—
kundi sa bawat paghinga niyang tinanggap mo bilang pangarap niya.
