“IPINAGTABUYAN AKO NG BUONG PAMILYA DAHIL MAHIRAP AKO — PERO HINDI NILA ALAM, AKO ANG MAGBABAGO SA KAPALARAN NG BUONG ANGKAN NILA.”
ANG BABAE NA WALA KUNDI DIGNIDAD
Ako si Marites, 28 taong gulang.
Lumaki akong mahirap.
Walang apelyido.
Walang pamana.
Walang proteksyon.
Ang meron lang ako?
Puso.
Lakas ng loob.
At kakayahang lumaban kahit sugatan.
ANG PAMILYANG HINDI AKO TANGGAP
Nagmahal ako kay Daniel —
anak ng isang mayaman at kilalang pamilya.
Akala ko noon, sapat ang pagmamahalan.
Mali pala ako.
Unang beses akong pumasok sa bahay nila, ang bungad ng magiging biyenan ko:
“Ano’ng trabaho ng nanay mo?”
“Katulong po…”
Tahimik.
Hindi dahil sa respeto.
Kundi dahil sa hiya.
Mula noon, hindi na nila ako tinawag sa pangalan ko.
Tinawag nila akong:
• Probinsyana
• Walang breeding
• Bagahe ng anak nila
ANG KASAL NA HINDI AKO PINAGHANDAAN NG KALUPITAN
Araw ng kasal.
Puting gown.
Maraming bisita.
Maraming mapagmata.
Sa gitna ng seremonya, tumayo ang biyenan ko.
Kinuha ang microphone.
At sa harap ng lahat, sinabi niya:
“Pasensya na sa lahat… hindi kami pumili ng babaeng ito para sa anak ko. Siya ang pumilit.”
Tumawa ang ilan.
Sumakit ang dibdib ko.
ANG LIHIM NA MATAGAL KO NANG BITBIT
Hindi ako sumagot.
Hindi ako umiyak.
Ngumiti lang ako.
Dahil may alam ako na hindi nila alam.
ANG ARAW NA NABALIKTAD ANG LAHAT
Sa reception, dumating ang isang lalaki na hindi nila inaasahan.
Matangkad.
Tahimik.
May presensya.
Isa sa pinakamayamang negosyante sa rehiyon.
Lumapit siya sa akin.
Hinawakan ang kamay ko.
At sinabi niya sa mikropono:
“Pasensya na kung ngayon lang ako dumating sa kasal ng anak ko.”
Tahimik ang buong bulwagan.
Nanginginig ang biyenan ko.
ANG KATOTOHANAN NA SUMIRA SA KANILA
Tumingin siya sa lahat.
“Si Marites ay anak ko.”
“At siya ang tunay na tagapagmana ng lahat ng ari-arian ko.”
Parang nabasag ang buong mundo nila.
Walang tawa.
Walang yabang.
Walang lakas ng loob.
ANG HINDI KO INAASAHANG GAWIN
Hindi ako gumanti.
Hindi ako nang-insulto.
Hindi ako tumawa.
Lumapit ako sa biyenan ko.
At mahinahon kong sinabi:
“Hindi ko kailangan ng pera niyo para maging tao. Ang gusto ko lang — respeto.”
EPILOGO
Hindi ko sila winasak.
Hindi ko sila hinayaang maghirap.
Pero mula noong araw na iyon…
hindi na nila ako tinignan bilang mababa.
ARAL NG ISTORYA
Huwag mong maliitin ang taong tahimik.
Dahil sa tamang araw…
siya ang magiging pinakamayamang tao sa kwarto.
